Hidrogeoloji tədqiqatlar su təchizatı məqsədi ilə Xəzər rayonu Türkan qəsəbəsi üzrə aparılmışdır. Texniki tapşırıqa əsasən hidrogeoloji tədqiqatlar yerinə yetirilmişdir. Tədqiqat ərazisində suyun yatım layları müəyyən olunmuş və qarşıya qoyulan məsələlərin həllinə nail olunmuşdur. Ilkin olaraq (firstly), məsələnin həlli üçün fond materiallarına müraciət olunmuş, geologiya və hidrogeologiya üzrə əvvəlki illərə aid məlumatlar toplanılmış, o cümlədən kartoqrafik materiallara baxılmış və layihə ərazisi geniş şəkildə tədqiq olunmuşdur. Sonra (secondly), heyət yeraltı su laylarının yatma dərinliyini və qalınlıqları təyin etmiş, hidrogeoloji tədqiqatlar üzrə vacib parametrlər hesablanmışdır.
Daha sonra (thirdly), hidrogeologiya tədqiqatları üzrə su mənbələrinin yerləri, süxurların yaşı, sərf, kimyəvi tərkib öyrənilmişdir. Su təminatı üçün qazılacaq su quyusunun məqsədəuyğun şəkildə yeri müəyyən olunmuşdur. Nəticədə (as a result), quyuda suların statik və dinamik səviyyələri, səviyyənin enməsi təyin olunmuşdur. Əlavədə (in addition), hidrogeoloji parametrləri müəyyən etmək üçün quyular üzrə təcrübi işlər aparılmış, səviyyə dəyişməsi üzrə sınaq işləri yerinə yetirilmişdir.
Hidrogeologiya tədqiqatları
Qeyd edilməlidir ki, yeraltı sular ümumi su ehtiyatının əsas hissəsini təşkil edir və əlverişli geoloji-struktur şəraitdə toplanır. Belə sahələri yeraltı su yatağı adlandırmaq məqsədəuyğun hesab olunur. Yeraltı suların tədqiq olunmasında əsas hidrogeoloji tədqiqatların növləri həll ediləcək məsələnin xarakterindən, miqyasından və spesifik olmasından, yatağın öyrənilməsindən, mürəkkəb olmasından və təbii şəraitdən, layihələndirilən tədqiqatın icrasının konkret texniki – iqtisadi göstəricilərindən asılı olaraq təyin edilir. Praktiki olaraq, bütün hallarda yeraltı suların öyrənilməsi hidrogeoloji və digər tədqiqat növlərini özündə birləşdirən mürəkkəb kompleks tədqiqat kimi özünü büruzə verir.
Hidrogeoloji tədqiqatlar üzrə planalmanın dərinliyi onun miqyası, relyefin parçalanma dərəcəsi, kristallik əsasın susuz qatının tavanının yatım dərinliyi, geoloji kəsilişin öyrənilən hissəsində süxurların sulanma şəraiti, ərazinin mənimsənilmə dərəcəsi və s. amillərlə müəyyən olunur. Planalma zamanı tədqiqatın dərinliyi daha geniş götürülür. Bu, xəritələnən sulu qatın çöküntülərinin altında yerləşən yeraltı sularla hidravlik əlaqəsinin müəyyən edilməsi üçün vacib hesab olunur. Bu məsələlərin həlli üçün ayrı – ayrı nöqtələrdə bir neçə dərin quyunun qazılması və müvafiq getofiziki tədqiqatların aparılması tələb oluna bilər. Ümumi halda, hidrogeoloji planalmanın miqyası nə qədər kiçik olarsa, onun proqnoz əhəmiyyəti bir o qədər böyük olur. Bu halda müxtəlif miqyaslı planalmalar arasında dərinlik üzrə ardıcıllıq təmin olunur.
TÜRKAN ƏRAZİSİNİN SU TƏCHİZATI MƏQSƏDİ İLƏ APARILMIŞ HİDROGEOLOJİ TƏDQİQATLAR
Hidrogeoloji tədqiqatlar su təchizatı məqsədi ilə Xəzər rayonu Türkan qəsəbəsi üzrə aparılmışdır. Texniki tapşırıqa əsasən hidrogeoloji tədqiqatlar yerinə yetirilmişdir. Tədqiqat ərazisində suyun yatım layları müəyyən olunmuş və qarşıya qoyulan məsələlərin həllinə nail olunmuşdur. Ilkin olaraq (firstly), məsələnin həlli üçün fond materiallarına müraciət olunmuş, geologiya və hidrogeologiya üzrə əvvəlki illərə aid məlumatlar toplanılmış, o cümlədən kartoqrafik materiallara baxılmış və layihə ərazisi geniş şəkildə tədqiq olunmuşdur. Sonra (secondly), heyət yeraltı su laylarının yatma dərinliyini və qalınlıqları təyin etmiş, hidrogeoloji tədqiqatlar üzrə vacib parametrlər hesablanmışdır.
Daha sonra (thirdly), hidrogeologiya tədqiqatları üzrə su mənbələrinin yerləri, süxurların yaşı, sərf, kimyəvi tərkib öyrənilmişdir. Su təminatı üçün qazılacaq su quyusunun məqsədəuyğun şəkildə yeri müəyyən olunmuşdur. Nəticədə (as a result), quyuda suların statik və dinamik səviyyələri, səviyyənin enməsi təyin olunmuşdur. Əlavədə (in addition), hidrogeoloji parametrləri müəyyən etmək üçün quyular üzrə təcrübi işlər aparılmış, səviyyə dəyişməsi üzrə sınaq işləri yerinə yetirilmişdir.
Hidrogeologiya tədqiqatları
Qeyd edilməlidir ki, yeraltı sular ümumi su ehtiyatının əsas hissəsini təşkil edir və əlverişli geoloji-struktur şəraitdə toplanır. Belə sahələri yeraltı su yatağı adlandırmaq məqsədəuyğun hesab olunur. Yeraltı suların tədqiq olunmasında əsas hidrogeoloji tədqiqatların növləri həll ediləcək məsələnin xarakterindən, miqyasından və spesifik olmasından, yatağın öyrənilməsindən, mürəkkəb olmasından və təbii şəraitdən, layihələndirilən tədqiqatın icrasının konkret texniki – iqtisadi göstəricilərindən asılı olaraq təyin edilir. Praktiki olaraq, bütün hallarda yeraltı suların öyrənilməsi hidrogeoloji və digər tədqiqat növlərini özündə birləşdirən mürəkkəb kompleks tədqiqat kimi özünü büruzə verir.
Hidrogeoloji tədqiqatlar üzrə planalmanın dərinliyi onun miqyası, relyefin parçalanma dərəcəsi, kristallik əsasın susuz qatının tavanının yatım dərinliyi, geoloji kəsilişin öyrənilən hissəsində süxurların sulanma şəraiti, ərazinin mənimsənilmə dərəcəsi və s. amillərlə müəyyən olunur. Planalma zamanı tədqiqatın dərinliyi daha geniş götürülür. Bu, xəritələnən sulu qatın çöküntülərinin altında yerləşən yeraltı sularla hidravlik əlaqəsinin müəyyən edilməsi üçün vacib hesab olunur. Bu məsələlərin həlli üçün ayrı – ayrı nöqtələrdə bir neçə dərin quyunun qazılması və müvafiq getofiziki tədqiqatların aparılması tələb oluna bilər. Ümumi halda, hidrogeoloji planalmanın miqyası nə qədər kiçik olarsa, onun proqnoz əhəmiyyəti bir o qədər böyük olur. Bu halda müxtəlif miqyaslı planalmalar arasında dərinlik üzrə ardıcıllıq təmin olunur.
https://caspiangeomatics.com/